W roku 2010 mija sześćset lat od jednej z największych bitew średniowiecza.
Na polach Grunwaldu, dnia 15 lipca 1410 roku, armia polska dowodzona
przez króla Władysława Jagiełłę w połączeniu z wojskami litewsko-ruskimi
księcia Witolda pokonała hufce Zakonu Krzyżackiego dowodzone przez
wielkiego mistrza Ulricha von Jungingen. Wydarzenie to odbiło się szerokim
echem w całej ówczesnej Europie.
Wystawa "Rycerstwo Wielkopolskie w bitwie pod Grunwaldem" jest próbą
ukazania udziału rycerstwa wielkopolskiego w tej batalii.
Ekspozycja podzielona jest na dwie części. Pierwsza ukazuje obraz
pola bitwy, zwłaszcza w aspekcie taktyki walki i uzbrojenia. Zaprezentowane
zostały zabytki archeologiczne w postaci militariów pochodzące z badań
wykopaliskowych z terenu Wielkopolski (miecze, ostrogi, groty strzał
i bełtów kuszy, strzemiona). W celu pokazania realiów zbrojnego starcia
wykorzystano sceny batalistyczne z filmu Aleksandra Forda Krzyżacy oraz
fotografie z współcześnie odtwarzanej na polach Grunwaldu bitwy. Druga
część ekspozycji pokazuje wybrany fragment życia obozowego. Umieszczono
tutaj rekonstrukcje wyposażenia namiotu rycerskiego wraz z uzbrojeniem
oraz zaprezentowano zabytki archeologiczne w postaci przedmiotów codziennego
użytku (noże, okucia, sprzączki, kłódki). Ekspozycje dopełniają plansze
z tekstami źródłowymi z "Roczników" Jana Długosza.
[...] Piąta chorągiew ziemi poznańskiej mająca za herb białego
orła bez korony na czerwonym polu. [...] Siódma kaliska mająca
za herb głowę tura na szachownicy ozdobioną królewską koroną. U jego
nozdrzy zwisało okrągłe kółko. Ósma ziemi sieradzkiej miała
herb, w którego jednej połowie znajdowało się pół białego orła na
czerwonym polu, a w drugiej połowie pół płomienistego lwa na białym
polu. [...] Dziesiąta ziemi łęczyckiej , której herb
mieścił połowę czarnego orła i połowę białego lwa z koronami na głowach
na żółtym polu. Jedenasta ziemi kujawskiej miała herb, na
którym w jednej połowie było pół czarnego orła na żółtym polu, w drugiej
połowa białego lwa na czerwonym polu z koronami na głowach. [...] Trzynasta
ziemi wieluńskiej mająca w herbie poprzeczną kresę śnieżnobiałą
przewieszoną na krzywaśni, odpowiednio umieszczoną na czerwonym polu. [...] Dwudziesta
czwarta arcybiskupa gnieźnieńskiego Mikołaja Kurowskiego miała
jako godło rzekę z krzyżem na czerwonym polu. [...] Dwudziesta
piąta biskupa poznańskiego Wojciecha Jastrzębca miała w herbie
podkowę z krzyżem w środku na niebieskim polu. [...] Dwudziesta
ósma wojewody poznańskiego Sędziwoja z Ostroroga miała jako godło
na czerwonym polu zwiniętą i związaną przepaskę z końcami rozpuszczonymi.
[...] Trzydziesta wojewody sieradzkiego Jakuba z Koniecpola
miała jako godło białą podkowę z opuszczoną w dół przednią częścią,
opatrzoną krzyżem na czerwonym polu. Trzydziesta pierwsza kasztelana
śremskiego Jana
czyli Iwana z Obichowa miała w herbie głowę żubra, z którego nozdrzy
zwisa okrągłe kółko, na żółtym polu. Trzydziesta druga wojewody
łęczyckiego Jana Ligęzy z Bobrku, którego godłem była ośla głowa
na czerwonym polu. [...] Czterdziesta Marcina ze Sławska miała
w herbie górną część ciała lwa, a w dolnej cztery głazy. Czterdziesta
pierwsza Dobrogosta z Szamotuł miała jako godło pofalowaną, związaną
w środku przepaskę na czerwonym polu. [...]
Jana Długosza Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego,
Księga jedenasta, Rok Pański 1410
Kurator wystawy: Piotr Pawlak
Oprawa plastyczna: Barbara Bednarczyk, Jolenta Kędelska
Zdjęcia plenerowe współczesnego pola bitwy: Bogdan Walkiewicz
Zdjęcia zabytków archeologicznych: Klaudyna Kucharska
Przygotowanie techniczne wystawy: Tomasz Figlarz, Andrzej Ludwiczak,
Stanisław Wielgosz
Projekt graficzny plakatu, folderu i zaproszenia: Rafał Konieczny
Repliki średniowiecznego ubioru, uzbrojenia i przedmiotów codziennego
użytku: Mirosław Dollige, Gabriela Glinianowicz, Kamil Głogowski, Michał
Kaleta, Maciej Kotlarz, Łukasz Lewandowski, Dominik Mucha, Piotr Niemiec-Miśkiewicz,
Paweł Obłoza, Sławomir Rokita, Wojciech Szanek, Robert Świdrak, Piotr
Zawieja
Zabytki archeologiczne eksponowane na naszej wystawie pochodzą ze
zbiorów:
- Muzeum Archeologicznego w Poznaniu
- Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie
- Muzeum Okręgowego w Koninie
- Instytutu Archeologii i Etnologii PAN, Oddział w Poznaniu