Strona główna
Aktualności
Muzeum
Zwiedzanie
Kalendarium
Wystawy
Edukacja
Działalność naukowa
Zasoby
Przetargi
Mapa
 
     Siedziba Muzeum: Pałac Górków - Publikacje - Łukasz II Górka
Łukasz II Górka herbu Łodzia (ur. 1482, zm. 14 października 1542), kasztelan poznański, wojewoda poznański, biskup kujawski.

Urodził się w 1482 jako syn Mikołaja II Górki - kasztelana gnieźnieńskiego i Barbary z Kutna, jednak wychował go stryj - Uriel Górka. W 1499 otrzymał kasztelanię spicmierską, od 1503 wspólnie z Andrzejem Szamotulskim nadzorował wielkopolską mennicę. W 1508 otrzymał kasztelanię lędzką, a następnie wielkopolskie starostwo generalne. W jego posiadaniu znajdowały się ponadto zamki w Drachimiu, Międzyrzeczu, Skwierzynie i Wałczu. Położenie dóbr powodowało częste zatargi graniczne z elektorem saksońskim. W 1511 otrzymał kasztelanię poznańską. W polityce skrupulatnie przestrzegał sankcji handlowych wobec Wrocławia, łamiąc je jednocześnie wobec Frankfurtu nad Odrą. Łamał również prawo składu miast w Wielkopolsce faworyzując Kalisz. W 1512 posłował na Węgry do Barbary Zápoyli, a w 1513 do Szczecina, gdzie bez skutku pośredniczył w rokowaniach w sprawie zbliżenia między królem Zygmuntem Starym a księciem Bogusławem X. Tą samą sprawę popierał wraz z prymasem Janem Łaskim na zjeździe senatorów wielkopolskich w 1517. W 1518 był w orszaku witającym Bonę Sforzę, a 1519 stłumił opór poznańskich mieszczan wobec nowych rozporządzeń królewskich. Podczas wojny z Zakonem Krzyżackim w 1520 wytyczył nowe szlaki handlowe do Drezdenka i Stargardu Szczecińskiego oraz ubezpieczał granice Wielkopolski przed zaciężnymi wojskami idącymi na pomoc Krzyżakom. W tym samym roku na sejmie w Bydgoszczy nie udało mu się wymóc wzmocnienia swoich sił co przyczyniło się do wkroczenia Niemców do Międzyrzecza. Słabość oddziałów pozwoliła jedynie na opóźnianie marszu wroga, a mimo to oskarżano go o brak udziału Wielkopolski w obronie południowo - wschodnich rubieży Rzeczpospolitej. W 1521 bronił na sejmie w Środzie Wielkopolskiej prawa magnatów do wyznaczenia części posłów. Rok później wymógł na radzie miejskiej Poznania publiczne spalenie książek luterańskich. W 1526 towarzyszył Zygmuntowi Staremu w drodze do Prus i Gdańska, podczas której nawiązał bilskie kontakty z Albrechtem Hohenzollernem. Jako zwolennik cesarza Karola V, za zgodą króla, przeciwdziałał gromadzeniu się w Wielkopolsce wojsk zaciężnych zmierzających do Jana Zápoyli. W 1530 uczestniczył w spotakniu posłów polskich, węgierskich, czeskich i saskich. Stopniowo jego stanowisko zbliżało się z księciem Albrechtem i cesarzem Karolem zaś z dworem królewskim stosunki stawały się coraz bardziej napięte. W 1534 cesarz nadał mu tytuł hrabiego Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego, a w 1535 objął urząd wojewody poznańskiego zrzekając się na rzecz syna Andrzeja starostwa generalnego. W 1537 jako komisarz królewski na sejmie w Toruniu zobowiązał się bronić przywilejów miast pruskich wobec króla. W grudniu zmarł dotychczasowy biskup kujawski; ku zaskoczeniu wszystkich (również papiestwa) w 1538 Górka złożył urzędy i uzyskał królewską nominację na to stanowisko. Latem, gdy doszła zgoda papieża Pawła III przyjął w poznańskiej katedrze zarówno święcenia kapłańskie jak i sakrę biskupią. W 1540 bezskutecznie ubiegał się o prymasostwo. Diecezją się nie interesował, rezydował stale w Poznaniu lub Szamotułach. W 1542 sejm go mianował na sędziego w sprawie Poznania, który został obłożony ekskomuniką. Zagrożenie szybko rozprzestrzeniającą się reformacją zmuusiło go w końcu do udania się do diecezji, lecz na początku podróży, we Wronkach rozchorował się i 14 października 1542 zmarł w Szamotułach. Pochowano go w wystawionej przez niego kapilicy w katedrze włocławskiej. Za życia słynął z chciwości. Jego majątek obejmował miasta (odziedziczone): Bnin, Czempiń, Czerniejewo, Górkę (obecnie Miejska Górka),Koźmin, Kórnik i Sieraków oraz nadane przez króła: Wieleń i Wronki a także pochodżące z posagu żony Katarzyny (jedynego dziecka i spadkobierczyni Andrzeja Szamotulskiego) Turobin (w ziemi chełmskiej) i połowa Szamotuł. Ze związku miał syna Andrzeja i córki: Annę (po mężu Kmitę) i Katarzynę (po mężu Odrowąż).


 

Copyright © 2009 Muzeum Archeologiczne w Poznaniu