Kilka  słów podsumowania
	           Królowie i biskupi, a także problemy władzy w średniowieczu, były głównymi  tematami ósmej edycji Festiwalu Kultury Słowiańskiej i Cysterskiej, który odbył  się w dniach 2-3 czerwca 2012 roku w Lądzie nad Wartą. Do tych zagadnień  nawiązywały najważniejsze punkty programu tegorocznej imprezy, a zatem wykłady  popularno-naukowe, wystawy, zajęcia edukacyjne a nawet niektóre wydarzenia kulturalne.  Oczywiście poruszone problemy najpełniej można było poznać w trakcie wykładów,  które wygłosili historycy, archeolodzy i historycy sztuki podczas dwóch  spotkań, zorganizowanych w klasztorze oraz w Ośrodku Edukacji Przyrodniczej. Ta  forma popularyzacji przeszłości, mimo iż jest adresowana do grupy wymagających  odbiorców, cieszy się coraz większą frekwencją. Towarzyszy im zresztą wspaniała  atmosfera i często żywa dyskusja. Z tegorocznych wystąpień w pamięci zostanie  nam wykład prof. Przemysława Wiszewskiego, który na przykładzie słynnego XI-wiecznego  sporu między królem Bolesławem Śmiałym a biskupem Stanisławem przybliżył  trudności, z jakimi zmaga się współczesna nauka w wyjaśnianiu zagadek  przeszłości. 
       Publiczność interesowała się także wystawami, zaś jej najmłodsza część,  czyli dzieci, licznie uczestniczyły w zabawach i warsztatach edukacyjnych.  Okazji do zgłębiania wiedzy o średniowieczu z pewnością nie brakowało.  Dostarczali ich autorzy pikniku naukowego, a także odtwórcy dawnych rzemiosł  oraz członkowie drużyn wojów i bractw rycerskich. Dużym powodzeniem cieszyły  się inscenizacje historyczne i spektakle teatralne. Wśród nich wiele do  myślenia dało przedstawienie "Zapomniana historia" Teatru Ewolucji Cienia,  przedstawiające przebieg - głośnego w średniowieczu - sporu o inwestyturę  między papieżem Grzegorzem VII a królem (później cesarzem) Henrykiem IV.  Natomiast wytchnienia można było poszukać w koncertach, które odbywały się na  festiwalowym podgrodziu ("Kwartet Jorgi", "Kwartet Wiejski", "Tryzna" i "Pola  Rabarbru") oraz w kościele Najświętszej Marii Panny i św. Mikołaja ("Liarman" i  "Galakticus").
       Kolejna edycja Festiwalu Kultury Słowiańskiej i Cysterskiej w Lądzie  przeszła już do historii. W trakcie kilku lat wypracowaliśmy własną formułę  imprezy, która została zaakceptowana przez odbiorców i stała się pewną jakością,  rozpoznawalną w Polsce. Cieszymy się z licznych głosów uznania i dobrych  recenzji, a szczególnie jest nam miło wtedy, gdy słyszymy, że na każdą edycję  lądzkich spotkań ze średniowieczem publiczność czeka z niecierpliwością.  Obecnie jesteśmy myślami już przy następnej imprezie, która odbędzie się w  przyszłym roku pod hasłem "Wioski i parafie". Pragniemy opowiedzieć o  wspólnotach lokalnych oraz ich znaczeniu w dziejach średniowiecznej Polski i  Europy. Nie zabraknie też nawiązań do współczesności, bowiem również dziś  sprawy naszej wioski, miasta, gminy czy parafii obchodzą nas bardziej niż  odległy świat. Zatem zapraszamy do Lądu, do małej miejscowości, w której - jak  zwykle - poznawać będziemy wielką historię.
	    Michał Brzostowicz