Laureatem II edycji Konkursu "Pomost", organizowanego przez Fundację na Rzecz Nauki Polskiej, jest dr Agnieszka Mączyńska z Muzeum Archeologiczne w Poznaniu, która uzyskała środki finansowe na realizację projektu "Delta Nilu jako centrum wymiany kulturowej pomiędzy Górnym Egiptem a Południowym Lewantem w 4 tysiącleciu p.n.e."
Program "Pomost" przeznaczony jest dla naukowców, którzy postanowili powrócić do pracy naukowej po przerwie związanej z urodzeniem i wychowywaniem dzieci.
Projekt "Delta Nilu jako centrum wymiany kulturowej pomiędzy Górnym Egiptem a Południowym Lewantem w 4 tysiącleciu p.n.e." dotyczy specyficznej sytuacji, jaka wytworzyła się 4 tysiącleciu p.n.e. na terenie Delty Nilu. Kontakty, jakie społeczności zamieszkujące Deltę utrzymywały z Górnym Egiptem oraz Południowym Lewantem, miały ogromny wpływ na wiele procesów kultowych, które ostatecznie zakończyły długotrwałe formowanie się zjednoczonego państwa egipskiego. Utrzymywanie kontaktów handlowych ze wschodem wzmocniło pozycje kulturową Dolnego Egiptu względem kultury Nagada, ale z drugiej strony spowodowało wzrost zainteresowania na południu dostępem do luksusowych dóbr ze wschodu i pociągnęło za sobą tzw. ekspansję nagadyjską na północ. Pomimo zwiększającej się wciąż wiedzy na temat kontaktów Delty z Górnym Egiptem i południowym Lewantem, wiele zagadnień pozostaje niejasnych. Wśród nich do najważniejszych należą: przebieg tzw. ekspansji nagadyjskiej", mechanizmy unifikacji kulturowej Egiptu, mechanizmy wymiany handlowej pomiędzy Egiptem a Lewantem. Archeologiczne badania wykopaliskowe prowadzone obecnie na terenie Delty, m.in. na stanowiskach w Tell el-Farcha, Tell el-Iswid, Sais oraz Buto, dostarczają nowych materiałów wzbogacających wiedzę na ten temat. Wydaje się, że stanowisko Tell el-Farcha, położone we wschodniej Delcie, zajmuje tutaj szczególną rolę. Dotychczasowe znaleziska potwierdzają specjalny charakter osady od początku jej istnienia jako ważnego centrum, w którym krzyżowały się wpływy ze wschodu i południa. Badania archeologiczne prowadzone od 1998 roku na stanowisku przez Polską Ekspedycję do Wschodniej Delty Nilu, tworzoną przez Muzeum Archeologiczne w Poznaniu oraz Instytut Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, potwierdziły istnienie w tym miejscu osady i cmentarzyska ze śladami działalności ludności od kultury dolnoegipskiej aż po Stare Państwo. Wykopaliska przyniosły również niezwykłe odkrycia i niezliczoną ilość informacji na temat okresu, w którym powstawało państwo pierwszych faraonów. Największe znane domy kultury dolnoegipskiej, najstarsza architektura ceglana, największa budowla predynastyczna - rezydencja nagadyjskiego dostojnika, złote figury władcy i jego syna - najstarsze egipskie wizerunki nieznanego dotąd z imienia króla, kościane figurki ludzi i zwierząt z tzw."depozytów świątynnych" - jedne z najpiękniejszych okazów sztuki w okresie formowania się państwa egipskiego, to tylko nieliczne przykłady odkryć dokonanych w Tell el-Farcha przez polską ekspedycję.
Celem projektu są badania nad relacjami Delty Nilu, Górnego Egiptu oraz południowego Lewantu w 4 tysiącleciu p.n.e. na podstawie materiałów uzyskanych podczas wykopalisk na stanowisku Tell el-Farcha, ze szczególnym uwzględnieniem ceramiki oraz metali. Dodatkowo ważnym elementem projektu będzie wskazanie roli, jaką Delta odgrywała w tych relacjach, a także wpływu, jaki wywierała na procesy zjednoczenia kulturowego i politycznego państwa egipskiego.
Wśród środki podjętych do osiągnięcia celu projektu są nie tylko wykopaliska archeologiczne, ale również analizy petrograficzne, analizy metali, studia porównawcze i konsultacje z specjalistami w zakresie ceramiki górnoegipskiej oraz palestyńskiej.
Wyniki badań prowadzonych w ramach projektu będą prezentowane podczas ważnych konferencji (m.in. w Nowym Jorku, Egipcie, Warszawie i Krakowie), skupiających prawie wszystkich badaczy z całego świata zajmujących się najwcześniejszymi dziejami Egiptu.
W międzynarodowym zespole realizującym projekt uczestniczą:
- dr Agnieszka Mączyńska z Muzeum Archeologicznego w Poznaniu, kierownik projektu, dodatkowo odpowiedzialna za analizę importów górnoegipskich (przede wszystkim ceramiki) ze stanowiska Tell el-Farcha;
- dr Marek Chłodnicki z Muzeum Archeologicznego w Poznaniu oraz dr Joanna Debowska-Ludwin z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, odpowiedzialni za prowadzenie badań wykopaliskowych;
- mgr Marcin Czarnowicz, doktorant w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, zajmujący się kontaktami między Egiptem i południowym Lewantem w IV i III tys. B.C; jest on odpowiedzialny z opracowanie importów palestyńskich z Tell el-Farcha;
- Mary F. Ownby, Ph. D. (Desert Archaeology, USA), odpowiedzialna za badania petrograficzne;
- Eliot Braun, Ph. D. (Albright Institute of Archaeological Research, Jerusalem, Israel), konsultant ceramiki palestyńskiej datowanej na okres wczesnego brązu IA;
- Amir Golani, Ph. D. (Israel Antiquity Authority), konsultant ceramiki palestyńskiej datowanej na okres wczesnego brązu IA;
- Anat Cohen-Weinberger, Ph. D. (Israel Antiquity Authority), konsultant analiz petrograficznych;
- Thilo Rehren, Profesor (University College London), odpowiedzialny za analizy zabytków metalowych;
- Nathalie Buchez, Ph. D. (Institute National de Recherches Archeologiques Preventives), konsultant ceramiki górnoegipskiej.