1. Z jakiego regionu geograficznego wywodzi się neolit europejski?
z Bliskiego Wschodu
2. Kiedy i w wyniku jakich procesów został zapoczątkowany neolit na ziemiach polskich?
1/ ok. 9 tys. lat temu
2/ ok. 4500 p.n.e.
3/ ok. 2500 p.n.e.
4/ w wyniku ewolucji miejscowych społeczeństw mezolitycznych
5/ w wyniku migracji grup ludności rolniczej spoza Polski
6/ nie jest jeszcze znana odpowiedź
3. Jaka jest podstawowa różnica między gospodarką społeczeństw mezolitycznych i neolitycznych?
mezolit: korzystanie z zasobów, których dostarcza
środowisko naturalne (zbieractwo, łowiectwo, rybołówstwo...);
neolit: wytwarzanie żywności (uprawa roli i
chów zwierząt domowych)
4. Neolit na ziemiach polskich rozpoczął się w okresie ocieplenia czy ochłodzenia klimatu? Podaj nazwę tego okresu klimatycznego.
w okresie ocieplenia; okres atlantycki
5. Podaj cztery hasła najtrafniej charakteryzujące neolit.
rolnictwo
osiadły tryb życia
wytwarzanie naczyń ceramicznych
wytwarzanie różnych form gładzonych narzędzi kamiennych
6. Wymień cztery centra najstarszego osadnictwa neolitycznego na ziemiach polskich i uzasadnij przyczyny osiedlenia się ludności rolniczej w tych rejonach.
Małopolska
Dolny Śląsk
Górny Śląsk
Kujawy
ziemia chełmińska
ziemia pyrzycka
urodzajna gleba
7. Najstarsza archeologiczna kultura neolityczna na ziemiach polskich to:
kultura ceramiki wstęgowej rytej (KCWR)
8. Wskaż, co oznacza nazwa "szewskie kopyto" i napisz z jakim okresem neolitu się łączy?
1/ typ ozdoby z miedzi
2/ typ motyki kamiennej
3/ technikę produkcji narzędzi kamiennych
występuje w najstarszych kulturach rolniczych (wczesny
i środkowy neolit)
9. Podaj dwa przykłady zabytków, na podstawie których przypisuje się społeczeństwom neolitycznym wiarę w siły przyrody.
ozdoby z motywami solarnymi
figurki zwierząt
zdobienie naczyń motywami zoomorficznymi
pochówki krów
bagienne ofiary wotywne
10. Co wspólnego z neolitem ma słowo "czekoladowy"?
krzemień czekoladowy
11. W jaki sposób i czym mielono zboże w neolicie?
ręcznie
używając kamiennego żarna i rozcieracza
12. Co to są kurhany i w jakiej kulturze występują najliczniej?
groby z nasypami w kształcie stożka
kultura ceramiki sznurowej
13. Jaką nazwą określa się proces rozprzestrzeniania się idei neolitycznej na nowe obszary?
neolityzacja
14. Wymień cztery rośliny uprawiane w neolicie na ziemiach polskich.
pszenica, jęczmień, proso, soczewica, groch, żyto
15. Z jakich surowców wytwarzano tkaniny w neolicie?
wełna, len
16. Wymień dwa surowce, z których wykonywano ozdoby używane jako dary grobowe.
kości zwierzęce, poroże, zęby zwierzęce, bursztyn, miedź, muszle, kamień
17. Co to jest przęślik i co może mieć on wspólnego z bajkową śpiącą królewną?
gliniany krążek z otworem, służący do obciążenia i wirowania
drewnianego wrzeciona, którym ukłuła się królewna i zasnęła
18. Wymień pełne nazwy dwóch kultur archeologicznych, z którymi łączy się grobowce megalityczne.
kultura pucharów lejkowatych
kultura amfor kulistych
19. Czy idea megalityczna wywodzi się z Europy wschodniej czy z zachodniej?
z zachodniej Europy
20. Łucznicy - z jaką kulturą i dlaczego wiąże się to pojęcie?
z kulturą pucharów dzwonowatych
występowanie w grobach grotów strzał i kościanych płytek ochronnych na rękę
21. Nazwij jedno neolityczne narzędzie żniwne i opisz, jak i z czego je wykonano.
nóż krzemienny (jeden długi wiór krzemienny)
sierp (w oprawie z kości lub drewna? mocowano wiele drobnych
krzemieni, które tworzyły ostrze)
22. Jaka jest różnica między motyką, siekierą i toporem kamiennym?
siekiera nie ma otworu
motyka i topór mają otwory ale ich ostrza są usytuowane przeciwnie (motyki prostopadle do otworu, topora równolegle)
23. Wymień techniki zdobienia naczyń:
Odciskanie, rycie, nakłuwanie, malowanie, żłobienie
24. Kultura ceramiki promienistej - w jakim okresie neolitu występuje, skąd się wywodzi, i gdzie jest najliczniej reprezentowana na ziemiach polskich?
w późnym neolicie
pochodzi z obszarów leżących na południe od ziem polskich (Węgry,
Austria, Morawy, Słowacja)
w Małopolsce i na Śląsku
25. Jakie przedmioty kojarzą Ci się ze słowem "importy" w neolicie? Podaj dwa przykłady przedmiotów lub surowców.
miedź, obsydian, muszle, bursztyn, krzemienie (czekoladowy, pasiasty, świeciechowski...), kamienie (bazalt...)
26. Wymień nazwę kultury, w której najliczniej występują groby zwierzęce oraz gatunek składanego w nich zwierzęcia.
kultura amfor kulistych
bydło
27. Jakiej biżuterii nie mogłaby nosić kobieta w neolicie na ziemiach polskich?
Zaznacz cztery pozycje na poniższej liście:
1/ naszyjnik z muszli i miedzianych rurek
2/ zawieszka z brązu w kształcie spirali
3/ drewniane korale
4/ kolczyki z emalii
5/ miedziana bransoletka ze szklanym paciorkiem
6/ krążek z bursztynu
7/ tarczka z kości zdobiona rytami
8/ koraliki gliniane na żelaznym pręcie
9/ diadem miedziany
28. Na jakiej podstawie uważa się, że w neolicie na ziemiach polskich wykorzystywano wóz jako środek transportu?
na podstawie zdobienia naczyń motywem kół
29. Objaśnij znaczenie określenia "ofiara wotywna"?
przedmiot (y) ofiarowywany (ne) czczonemu bóstwu
30. Utwórz poprawne hasła związane z neolitem ziem polskich, łącząc odpowiednio wyrazy z obu kolumn (np. 1f...):
1/ puchar |
a/ wołyński |
2/ ucho |
b/ zasobowa |
3/ ornament |
c/ szkieletowy |
4/ flasza |
d/ nutowy |
5/ krzemień |
e/ obronna |
6/ osada |
f/ dzwonowaty |
7/ grób |
g/ z kryzą |
8/ jama |
h/ ansa lunata |
1f, 2h, 3d, 4g, 5a, 6e, 7c, 8b