W
piątek 13 maja 2005 r. odkryty został w Dębiczu, gmina Środa Wlkp.
skarb, zakopany tam, w odludnym wówczas miejscu, około połowy
X wieku. W wyniku badań archeologicznych wydobyto z ziemi ponad
200 srebrnych zabytków - fragmentów monet arabskich i ozdób, z
których wiele zdobionych jest filigranem i granulacją - oraz ułamki
naczynia, w którym depozyt spoczywał. Po raz pierwszy natrafiono
na ten skarb przypadkowo w 1936 roku, przy karczowaniu lasu. Wydobyte
wówczas zabytki zaginęły. Pierwszym odkryciem ekipy badawczej
było odnalezienie po prawie 70 latach jedynego żyjącego z sześciu ówczesnych
odkrywców, Józefa Wojtczaka, mieszkającego obecnie w Słupsku.
Bez jego uściślających informacji ponowne odkrycie skarbu nie
byłoby możliwe. Obecne badania pozwalają na niemal pełną rekonstrukcję
kontekstu i chronologii znaleziska, tym razem nie było to bowiem
odkrycie przypadkowe, lecz efekt realizacji projektu badawczego,
finansowanego przez Ministerstwo Nauki i Informatyzacji, a mającego
na celu weryfikację odkryć skarbów wczesnośredniowiecznych z terenu
Wielkopolski. Odkrycia dokonali archeolog Mirosław Andrałojć i
elektronik Piotr Szyngiera, dalszymi badaniami w terenie kierowała
Małgorzata Andrałojć, a uczestniczyli w nich także archeolodzy
Patrycja Silska i Marcin Szydłowski oraz studenci archeologii
- Tomasz Bartoszewski, Kamil Maciejewski i Marcin Maciejewski.
Grant realizowany jest przy Muzeum Archeologicznym w Poznaniu,
a jego kierownikiem jest dr Andrzej Prinke.