Początki archeologii w Polsce

Celem projektu "Początki archeologii w Polsce – konserwacja unikatowej kolekcji szklanych negatywów fotograficznych", realizowanego w 2009 r. przez Muzeum Archeologiczne w Poznaniu dzięki dofinansowaniu przyznanemu przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach priorytetu 2 („Rozwój instytucji muzealnych”), było przeprowadzenie konserwacji kolekcji 988 najstarszych i najbardziej zniszczonych płyt negatywowych ze zbiorów fotograficznych poznańskiego muzeum. Pochodzący z początków XX w. zespół negatywów dokumentujących zabytki, miejsca wykopalisk i osoby z nimi związane posiada ogromną wartość poznawczą zarówno dla historii archeologii w Polsce, jak i w Europie. Jest to bowiem jedna z nielicznych, zachowanych, kolekcji szklanych negatywów o specyficznej tematyce archeologicznej, obrazujących czasy krystalizowania się archeologii jako dyscypliny naukowej. Oprócz wartości historycznej i archiwalnej kolekcja ta, jako tematyczny zbiór wczesnej fotografii dokumentalnej posiada więc również unikalne walory artystyczne. Poddany w ramach projektu konserwacji zespół 988 klisz tworzą pokryte emulsją żelatynowo-srebrową płyty szklane w 6 formatach (30x40 cm – 6 szt., 24x30 cm – 22 szt., 18x24 cm – 128 szt., 13x18 cm – 346 szt., 10x15 cm – 9 szt. oraz 9x12 cm – 477 szt.). Zbiór ten obejmuje najstarsze, pochodzące z lat 1890-1926 negatywy, związane z działalnością naukowo-badawczą zarówno samego Muzeum Archeologicznego w Poznaniu, jak i innych, poznańskich instytucji muzealnych i towarzystw naukowych poprzedzających jego powstanie. Na przestrzeni ostatnich 70 lat wiele z tych klisz doznało różnego rodzaju uszkodzeń, wśród których należy wymienić pęknięcia i ubytki szklanego podłoża (powstałe zwłaszcza w okresie II wojny światowej), zarysowania i spękania żelatynowej emulsji negatywów, która w kilkudziesięciu przypadkach uległa odspojeniu od powierzchni szklanej płyty. Częstym zjawiskiem były też tzw. „wysrebrzenia” (siarczki srebra) emulsji lub jej przebarwienia spowodowane zarówno błędami autorskimi dawnych fotografów, jak i współczesną aktywnością szkodliwych mikroorganizmów. Konserwacja zbioru została przeprowadzona w miesiącach kwiecień-październik 2009 r., w Krakowie przez magistra Krzysztofa Dudka – dyplomowanego konserwatora i restauratora dzieł sztuki. Podjęte w ramach projektu zabiegi konserwacyjne miały na celu nie tylko zabezpieczenie tych zabytkowych obiektów przed postępującym zniszczeniem i przywrócenie im pełnych walorów estetycznych, ale i stworzenie możliwości ponownego udostępnienia tej wyjątkowej kolekcji wszystkim zainteresowanym. Dzięki realizacji projektu " Początki archeologii w Polsce – konserwacja unikatowej kolekcji szklanych negatywów fotograficznych " możliwe stało się także ponowne ich reprodukowanie oraz przyszła digitalizacja, a co za tym idzie, o wiele szersze niż dotychczas wykorzystanie ich do celów edukacyjnych, wystawienniczych, promocyjnych, wydawniczych i naukowych.

Początki Archeologii w Polsce Muzeum Archeologiczne w Poznaniu Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Wejście