Marek Chłodnicki, Lech Krzyżaniak
Album ten prezentuje najważniejsze odkrycia dokonane w trakcie badań archeologicznych w ostatnich latach w związku z wielkim narodowym projektem ratowniczym. Nie były to tradycyjne wykopaliska prowadzone przez archeologów próbujących rozwiazać szczególowy problem lub rzucić światło na pewien aspekt życia ludzkiego w czasach prahistorycznych lub w średniowieczu. Znaleziska archeologiczne ilustrujące ten album, zostały wydobyte przez wiele zespołów badawczych pracujących przez kilka miesięcy wzdłuż trasy budowy gazociagu tranzytowego w Polsce.
Trasa ta stanowi odcinek ogromnego gazociagu transeuropejskiego, który będzie transportował gaz z Zachodniej Syberii do Europy Środkowej i Zachodniej przebiegając przez tereny Rosji, Białorusi, Polski i Niemiec. W rzeczywistości, jest to jedno z najwiekszych, jeżeli nie najwieksze, przedsięwzięcie przemysłowe w Europie
Budowa gazociagu natychmiast skoncentrowała uwagę środowiska archeologicznego Poznania i Wielkopolski. Zaangażowany został personel Polskiej Akademii Nauk (Instytut Archeologii i Etnologii), Uniwersytetu im. Adama Miskiewicza w Poznaniu (Instytut Prahistorii), Muzeum Archeologicznego w Poznaniu, Pracowni Archeologiczno-Konserwatorskiej PKZ oraz mniejszych firm prywatnych. Wspólną płaszczyznę porozumienia stworzyła Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Jasnym było, że wykonanie tak dużej inwestycji niewątpliwie spowoduje zniszczenie dużej liczby już znanych i dotąd nieodkrytych stanowisk archeologicznych. Jednocześnie, dzięki współpracy z inwestorem, możliwym było opracowanie programu umożliwiającego prawidłowe zbadanie i ochronę zabytków z tych stanowisk.
Wydając ten album jesteśmy szczęśliwi,mogąc stwierdzić, że polska społeczność archeologiczna w pełni wywiązała się z realizacji tego programu. Należy jednak zaznaczyć,że byłoby to niemożliwe gdyby nie bezprecedensowa życzliwość, budującego gazociąg przemysłowego giganta EuRoPol Gaz s.a. w Warszawie, dla prac badawczych prowadzonych przez poznańskich archeologów. Dzięki tej życzliwości i determinacji Zarządu Spółki, aktywnie angażującej się w ratowanie dziedzictwa archeologicznego, opracowany został program badań ratowniczych. Obejmował on prace rozpoznawcze poprzedzające budowę gazociagu jak i wykopaliska i nadzory archeologiczne wzdłuż 13m szerokości pasa gruntu na całej długości gazociagu.
Badania laboratoryjne wykopanego materiału, ich konserwacja i publikacja zostały lub zostaną sfinansowane przez EuRoPol Gaz. Spółka zaoferowała też pomoc w budowie stałych magazynów na materiał wykopaliskowy oraz organizację stałej wystawy w jednym z lokalnych muzeów wielkopolskich. W efekcie został przeprowadzony wyjątkowo owocny program ratownictwa i ochrony polskiego dziedzictwa archeologicznego mogący stanowić przykład dla wszystkich. Nie ma on, jak myślimy, analogii nie tylko w Polsce. Pokazuje , że owocna współpraca pomiędzy dynamicznie wzrastającą gałęzią przemysłu i archeologią ratowniczą jest możliwa w kraju przeżywającym szybką transformację prowadzącą do rozwiniętej gospodarki rynkowej. Wiemy również, że ów projekt stanowi wkład do europejskiego doświadczenia na polu ochrony najstarszego dziedzictwa kulturowego.
Wyniki tego wielkiego przedsięwzięcia zostaną zaprezentowane na wystawie w Strasburgu, w Pałacu Europy (14-26 wrzesień 1998 r.), pod patronatem Sekretarza Generalnego Rady Europy, profesora Daniela Tarschysa. Jako reprezentanci archeologicznej społeczności Poznania, chcemy wyrazić dużą wdzięczność dla EuRoPol Gaz s.a. a w szczególności jej prezesa, dra Kazimierza Adamczyka, za ich bezcenne poparcie dla realizacji tego projektu.
POWRÓT
